απόσταγμα, οινοπνευματούχο

Ποτό με μεγάλη περιεκτικότητα σε οινόπνευμα που λαμβάνεται με απόσταξη από άλλο υγρό, το οποίο περιέχει οινόπνευμα σε αρκετά μικρότερη αναλογία. Από το κρασί, π.χ., που περιέχει οινόπνευμα σε αναλογία από 10% έως 14%, εξάγονται ο.α. όπως το κονιάκ και άλλα παρόμοια, που το 40-50% του όγκου τους αποτελείται από αλκοόλ. Για να το πετύχουμε αυτό, ζεσταίνουμε λίγο το κρασί, έτσι ώστε το περιεχόμενό του σε οινόπνευμα να εξατμιστεί και με έναν ειδικό αποστακτήρα να μπορέσει να συγκεντρωθεί και να ψυχθεί. Όταν το οινόπνευμα επανέλθει στην υγρή κατάσταση αποτελεί το ο.α. Τα πιο περιζήτητα ποτά του είδους αυτού οφείλουν τη γεύση τους στην ποιότητα του κρασιού από το οποίο έγινε η απόσταξη και στα βαρέλια από αρωματικό ξύλο (δρύινα), όπου το κρασί είχε μείνει για να παλιώσει πριν από την απόσταξη, ή στο ότι μένει για να παλιώσει ως ο.α. σε άλλα βαρέλια αυτού του είδους. Συνεπώς, η ποιότητα των βαρελιών έχει μεγάλη σημασία, αφού αυτά δίνουν στο ο.α. τις ιδιότητες που εκτιμούν περισσότερο οι καταναλωτές. Τα καλύτερα βαρέλια είναι εκείνα που χρησιμοποιούνται για τον σκοπό αυτό από πολύ καιρό και ανήκουν κατά παράδοση στους παραγωγούς ορισμένων περιοχών. Γι’ αυτό, όσον αφορά τις μάρκες των ποτών, έχουν μεγάλη σημασία οι ονομασίες περιοχών, που δίνουν την πρώτη ύλη για την απόσταξη. Πολλά άλλα ο.α. δεν προέρχονται από απόσταξη του κρασιού, αλλά από υγρά που εξάγονται από τη ζύμωση των δημητριακών ή των φρούτων. Από διάφορα είδη σιταριού παρασκευάζονται οι διάφορες ποιότητες ουίσκι,που στη Σκοτία και στην Ιρλανδία, περιοχές της καλύτερης παραγωγής, τα αφήνουν να παλιώσουν με μια διαδικασία ανάλογη με αυτήν που εφαρμόζεται για τα γαλλικά κονιάκ.Με τις ίδιες πρώτες ύλες παράγονται στη Ρωσία, την Πολωνία κ.α. τα ο.α. βότκα. Τα ο.α. από φρούτα, τυπικά της ανατολικής Ευρώπης, που παράγονται όμως και στη Γαλλία, στην Ιταλία και σε άλλες χώρες, έχουν ποικίλα ονόματα, από τα οποία γνωστότερα είναι το ρακί (στην Ελλάδα από σύκα, μούρα κ.ά., κυρίως όμως από τα πατημένα σταφύλια) και το σλίβοβιτς από δαμάσκηνα, ποτά πολύ κοινά στις βαλκανικές χώρες. Από μια ιδιαίτερη ποικιλία δαμάσκηνων έχει πάρει το όνομά του και το γαλλικό μιραμπέλ.Στην Κίνα και στην Ιαπωνία παρασκευάζουν ένα περίφημο γευστικότατο ο.α με την απόσταξη του ρυζιού. Στις Αντίλλες, από τον χυμό του ζαχαροκάλαμου, που έχει υποστεί προηγουμένως ζύμωση, εξάγεται με απόσταξη το ρούμι,ο.α. πολύ διαδεδομένο μεταξύ των ναυτικών, αλλά τις λεπτότερες ποικιλίες του οποίου τις εκτιμούν ακόμα και οι απαιτητικότεροι ειδήμονες. Το καλύτερο ρούμι,που έχει παλιώσει όσο πρέπει, έχει πραγματικά απαράμιλλη γεύση και άρωμα και γι’ αυτό χαρακτηρίζεται πάντοτε από τον τόπο της προέλευσής του: Κούβα, Μαρτινίκα, Τζαμάικα, Πουέρτο Ρίκο. Μερικά ο.α. που προέρχονται από δημητριακά παίρνουν τη γεύση και το άρωμα των αρωματικών φυτών που προστίθενται σε αυτά κατά τη διαδικασία της παραγωγής τους. Τυπικό της ομάδας αυτής είναι το τζιν,ολλανδικό ή αγγλικό, που παίρνει τη γεύση του από τους καρπούς του γιουνίπερου. Το ολλανδικό τζιν το αφήνουν να παλιώσει και για τον λόγο αυτό συγκαταλέγεται στα πιο περιζήτητα ο.α. που πίνονται ανέρωτα ή νερωμένα· το αγγλικό τζιν προσφέρεται ιδιαίτερα σε αναμεμειγμένο με διάφορα ποτά ή αναψυκτικά και αποτελεί τη βάση πολυάριθμων κοκτέιλ.